Các vấn đề liên quan đến quyền sử dụng đất thường có những ảnh hưởng lớn đối với cuộc sống của người dân tộc thiểu số (DTTS) vì sinh kế của họ phụ thuộc chủ yếu vào tài nguyên đất và rừng. Tuy nhiên, người DTTS còn hạn chế trong tiếp cận thông tin về chính sách và luật pháp đất đai và tài nguyên rừng cũng như các tiếp cận các nguồn lực để tham gia vào quá trình giám sát thực thi chính sách. Tổ hòa giải ở cơ sở được xác định là nhóm hỗ trợ hiệu quả nhất cho người DTTS khi họ gặp các vướng mắc liên quan tới đất đai.
Tổ hòa giải cơ sở là cơ chế giải quyết các mẫu thuẫn, tranh chấp đầu tiên ở cấp thôn bản. Thời gian qua, các tổ hòa giải đã góp phần rất lớn vào giải quyết các vướng mắc xảy ra ở cộng đồng, được chính quyền và người dân đánh giá rất cao. Tuy nhiên, do việc trang bị kiến thức và kỹ năng cho các thành viên tổ hòa giải còn chưa đồng bộ nên công tác hòa giải ở cơ sở, đặc biệt ở vùng đồng bào DTTS miền núi còn gặp nhiều hạn chế. Tổ hòa giải thường thiếu cơ sở pháp lý và năng lực để giải quyết các vấn đề liên quan đến đất đai và tài nguyên rừng.
Vừa qua, Dự án “Tăng cường quyền tiếp cận đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số” (L4A) do Liên minh Châu Âu (EU) tài trợ, Helvetas Việt Nam LANDA/CCRD thực hiện, đã phát triển bộ Cẩm nang Hòa giải ở cơ sở trong lĩnh vực đất đai. Đây là một tư liệu tổng hợp đầy đủ và toàn diện các chính sách đất đai đối với đồng bào DTTS kèm theo những hướng dẫn chi tiết về quy trình và kỹ năng hòa giải ở cơ sở, nhằm giúp các cơ quan quản lý, thành viên các tổ hòa giải cơ sở, các tổ chức cộng đồng... có thể hỗ trợ tốt hơn cho người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS đảm bảo các quyền về đất đai.
Cẩm nang sẽ được phổ biến thông qua các hội thảo giới thiệu với cộng đồng, Chương trình tập huấn Giảng viên nguồn (ToT) của Dự án, các khóa tập huấn tại địa phương cho thành viên tổ hòa giải, tổ chức cộng đồng và các bên liên quan.
Cẩm nang gồm 3 cuốn với các nội dung chính như sau:
Cuốn 1 - Chính sách đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số: Các tài liệu khẳng định quyền bình đẳng của đồng bào DTTS trong các vấn đề liên quan tới đất đai; một số chính sách đất đai đặc thù dành cho đồng bào DTTS (xem tài liệu)
Cuốn 2 - Một số quy định về hòa giải ở cơ sở trong lĩnh vực đất đai: Tổ chức, vai trò, nhiệm vụ của tổ hòa giải ở cơ sở và một số quy định về hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở (xem tài liệu)
Cuốn 3- Kỹ năng hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở: Một số kỹ năng quan trọng trong hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở; các tình huống thường gặp và hướng xử lý; các biểu mẫu; một số câu tục ngữ thường được hòa giải viên sử dụng (xem tài liệu).
댓글