.png)
Nhiều diện tích đất lâm nghiệp do các đơn vị chủ rừng nhà nước quản lý đã được bóc tách để giao cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất. Tuy nhiên, do nhiều diện tích đất “không sạch” nên chính quyền địa phương rất khó bàn giao cho các hộ đủ điều kiện.
Thiếu đất sản xuất, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Khánh Vĩnh lấn chiếm đất rừng để canh tác
Bóc tách nhiều diện tích
Thực hiện việc bóc tách, thu hồi đất do các đơn vị chủ rừng nhà nước quản lý để giao cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất, huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa) được bàn giao 2.480,58ha. Đến nay, UBND huyện đã thực hiện giao đất cho 423 hộ, với tổng diện tích 1.032,62ha; 1.447,96ha còn lại do UBND huyện quản lý.
Trong khi đó, qua nhiều đợt triển khai bóc tách đất từ các công ty lâm nghiệp, đến nay, huyện Khánh Vĩnh tiếp nhận từ Công ty TNHH MTV Lâm sản Khánh Hòa và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trầm Hương gần 6.000ha.
Địa phương đã giao hơn 1.540ha cho các hộ đủ điều kiện nhận canh tác. Tại huyện Cam Lâm, có 148 hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất được giao 129,6ha trong tổng số hơn 417ha đất bóc tách từ các đơn vị chủ rừng nhà nước. Còn tại thị xã Ninh Hòa, có 4 hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo được giao 1ha/hộ để canh tác.
Theo ông Trần Minh Thu - Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Khánh Hòa, đến nay, tổng diện tích đất bóc tách để giao cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất tại các địa phương trong tỉnh hơn 9.822ha.
Trong đó, có hơn 2.773ha đất đã giao, công nhận quyền sử dụng đất; hơn 7.048ha chưa giao, đang được UBND cấp huyện quản lý. Việc bóc tách, giao đất đã giúp cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo có đất canh tác, ổn định cuộc sống; tích cực góp phần xóa đói giảm nghèo; hạn chế tình trạng khai thác lâm sản trái phép, lấn chiếm đất rừng để sản xuất.
Hiện nay, nhu cầu đất sản xuất của các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở các địa phương trong tỉnh vẫn còn rất lớn. Tuy nhiên, đại diện một số chủ rừng nhà nước cho rằng, quỹ đất của các ban quản lý rừng, công ty lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh không còn nhiều, nếu tiếp tục bóc tách thì việc tìm được quỹ đất để thực hiện rất khó khăn.
Nếu không có giải pháp căn cơ thì việc thiếu đất sản xuất, không giảm được nghèo sẽ tiếp diễn do một số hộ nhận đất nhưng hạn chế về trình độ sản xuất dẫn đến canh tác không hiệu quả, đó là chưa kể có hộ vì điều kiện khó khăn đã bán đất cho người khác.
Đất đã có người khác xâm canh
Mặc dù diện tích bóc tách từ các đơn vị chủ rừng nhà nước khá lớn, diện tích bàn giao cho UBND cấp huyện quản lý vẫn còn nhiều, nhu cầu đất sản xuất của các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo rất lớn, nhưng các địa phương vẫn không thể giao đất được.
Lý giải về vấn đề này, ông Mấu Thái Cư - Bí thư Huyện ủy Khánh Sơn cho biết: “Về pháp lý, quỹ đất sau khi bóc tách, thu hồi từ Ban quản lý rừng phòng hộ Khánh Sơn (nay là Ban quản lý rừng phòng hộ Nam Khánh Hòa) là đất sạch, chưa sử dụng. Thế nhưng trên thực tế, hầu hết diện tích này đồng bào dân tộc thiểu số , các hộ dân đã xâm canh, làm nương rẫy từ trước khi bóc tách, thu hồi; nhiều diện tích đã được người dân trồng cây lâu năm. Trong khi đó, các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất không phải là những hộ xâm canh. Do đó, việc thu hồi diện tích này để giao cho hộ khác rất khó thực hiện do không có kinh phí bồi thường, hỗ trợ”.
Tại Khánh Vĩnh, trong số gần 6.000ha đất bóc tách từ các công ty lâm nghiệp trên địa bàn thì có hơn 4.384ha địa phương chưa giao được, nguyên nhân chính là do đất đã có người canh tác. Địa phương đang tiến hành rà soát, xác minh nguồn gốc, hiện trạng sử dụng đất để xin ý kiến chỉ đạo giải quyết từ cấp trên. Tại huyện Cam Lâm, trong số hơn 417ha đất được bóc tách thì có hơn 161ha đã có người sử dụng.
Còn tại thị xã Ninh Hòa, tuy đã có hơn 924ha đất từ Ban quản lý rừng phòng hộ Bắc Khánh Hòa được bóc tách, nhưng địa phương có nhu cầu như xã Ninh Tây lại không có đất sạch để giao cho hộ thiếu đất. Còn xã Ninh Sơn có hơn 650ha đất bóc tách là đất sạch thì người dân lại không có nhu cầu. UBND thị xã Ninh Hòa không thể giao cho hộ có nhu cầu ở xã Ninh Tây sang sản xuất tại xã Ninh Sơn được vì quá xa. Vì vậy, tình trạng hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất tại địa phương này vẫn còn.
Về vấn đề này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát xác định cụ thể nguồn gốc, hiện trạng, thời điểm người dân canh tác của từng khu đất để thực hiện thủ tục giao đất, công nhận quyền sử dụng đất theo đúng quy định pháp luật về đất đai, ưu tiên giải quyết cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số.
Các ban quản lý rừng, công ty lâm nghiệp chịu trách nhiệm đối với đất, rừng được Nhà nước giao, trường hợp để xảy ra tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật thì phải làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm.